W ciągu dwóch lat gospodarka światowa doświadczyła dwóch poważnych wstrząsów: pandemii Covida w 2020 roku i wojny na Ukrainie w 2022 roku. Oba będą miały ogromny wpływ na rynki, a zwłaszcza na politykę gospodarczą, ponieważ wstrząsy te stworzyły nowe priorytety geopolityczne poprzez ujawnienie ogromnych słabości w tym, co okazało się być nadmiernie dostrojoną gospodarką globalną. Minęły już czasy stale spadających realnych stóp procentowych i coraz większej finansjalizacji, a w ich miejsce pojawił się nowy wzrost produktywności.
Zmiana była już ogromna w czasie pandemii, ale najbardziej widoczna jest w przypadku niemieckiej reakcji na wojnę na Ukrainie. Kanclerz Scholz wyrzucił przez okno dekady ortodoksji fiskalnej w przemówieniu wygłoszonym przed nadzwyczajnym posiedzeniem Bundestagu, zobowiązując Niemcy do ogromnych nowych wydatków na obronność i dywersyfikację importu energii. Teraz mamy do czynienia z pełną władzą rządu, która kończy erę, w której wzrost gospodarczy spoczywał wyłącznie na sektorze prywatnym.
Nie jest to w żadnym wypadku błogosławieństwo tego, co się dzieje (zwiększanie deficytów), ale reakcja na niedawne podwójne uderzenie pandemii i wojny w Europie, które przyniosło ze sobą ogromne konsekwencje. Od czasu inwazji Rosji na Ukrainę wiele akcji związanych z obronnością poszybowało w górę. Firmy z sektora obronnego pozyskują co roku miliardy dolarów z kontraktów rządowych na utrzymanie i konstrukcję broni jądrowej. Wiele z tych firm, takich jak Northrop Grumman
"Wstrząsy są niezbędnym katalizatorem wszelkich prawdziwych zmian - a te dwa wstrząsy będą oznaczać koniec pewnej epoki. Era ta rozpoczęła się w 1998 r., kiedy przewodniczący Greenspan udzielił pomocy LTCM, tworząc w ten sposób model polityki, w którym na każdy kryzys odpowiadano łatwiejszymi warunkami finansowymi, które nie powodowały rzeczywistej inflacji CPI, nawet jeśli tworzyły nowe bańki aktywów, co zapewniało powtarzanie cyklu. Cykl ten zakończył się w listopadzie 2021 roku, kiedy Fed i Biały Dom doprowadziły w końcu do inflacji dóbr codziennego użytku, której unikały wszystkie poprzednie cykle. Tym razem stara reakcja polityczna nie zadziała, dlatego też Fed rozpoczyna nowy cykl podwyżek stóp procentowych, mimo że amerykańskie rynki akcji znajdują się pod dużym napięciem, a inflacja jest na poziomie 40-letnim. Jest to najważniejszy punkt zwrotny dla geopolityki i rynków co najmniej od czasu upadku muru berlińskiego w 1989 r. i przystąpienia Chin do WTO w 2001 r.
Powstanie warunków niezbędnych do odejścia w skali makro od trendu spadku realnych stóp procentowych, który rozpoczął się wraz ze zwycięstwem prezesa Fed Paula Volckera nad inflacją na początku lat 80. XX w. Trend ten pogłębił się do poziomu nieproduktywnych ujemnych stóp realnych w następstwie globalnego kryzysu finansowego, a jeszcze bardziej pogłębił się, gdy inflacja wybuchła z całą mocą po pandemii Covid. Dodatnie stopy realne są koniecznym warunkiem wstępnym wyższego wzrostu potencjalnego bez kosztów inflacyjnych.
Zarówno upadek muru berlińskiego, jak i wejście Chin do WTO były w rzeczywistości arbitrażem kosztów pracy i energii. Upadek muru berlińskiego sprawił, że świat stał się większy, zmniejszyła się liczba granic handlowych, a siła robocza była tańsza. Wejście Chin do WTO poszło o krok dalej, dodając jeszcze więcej taniej siły roboczej i taniej energii (eksplozja taniej produkcji węglowej w Chinach). Potencjalne zyski z tych nowych sił już przed erą Covid były znacznie ograniczone, a nawet w odwrocie, a produktywność spadała z powodu nadmiernej finansjalizacji, poszukiwania rent, zombifikowania firm - wszystkie te czynniki są charakterystyczne dla realnych ujemnych stóp. Obecnie wstrząsy po stronie podaży wywołane przez Covid i wojnę na Ukrainie przyspieszyły naszą drogę do zwiększenia wydajności. Polityka musi nas po prostu poprowadzić w kierunku większego odkrywania cen i dodatnich stóp realnych, ponieważ podmioty rynkowe i rządowe walczą o inwestycje w świecie, który - jak teraz rozumiemy - jest w dużym stopniu ograniczony bezwzględnymi limitami energetycznymi, środowiskowymi i kapitałowymi.
