W styczniu 2016 cena ropy za baryłkę spadła poniżej $30, a eksperci przewidują, że miną całe lata zanim wrócą wcześniejsze ceny rzędu 90-100 dolarów. Pierwotną przyczyną spadku cen ropy jest Organizacja Krajów Eksportujących Ropę Naftową (w skrócie OPEC), która nie zgodziła się podnieść cen ropy, pomimo nadwyżki zasobów ropy na świecie. Arabia Saudyjska (główny wydobywca ropy i decydent OPEC) upierała się na podtrzymanie wysokich poziomów wydobycia w wyjątkowo niskich cenach, walcząc w ten sposób o udziały na rynku. Dawniej OPEC rozwiązywał problem nierówności na rynku zmniejszając współczynnik zbiorowej produkcji, aby w ten sposób utrzymać ceny w bezpiecznym zakresie. Obecne działania OPEC sugerują, że organizacja stara się wyeliminować konkurencję, która polega na kosztowych metodach produkcji (np. spółki prowadzące odwierty na polach łupkowych w Teksasie i Północnej Dakocie). W 2015 Arabia Saudyjska zwiększyła swoją produkcję ropy z 10,1 milionów baryłek dziennie (kwiecień) do 10,45 milionów baryłek dziennie (lipiec). W tym czasie West Texas Intermediate
Eksperci uważają, że starania OPEC skierowane są głównie w stronę amerykańskich producentów ropy. Krajowy rynek ropy w USA rozrósł się w wyniku bumu na łupki w 2008 roku. Ulepszenie bardziej efektywnych finansowo i paliwowotechnologii doprowadziło niemal do podwojenia krajowej produkcji ropy, usuwającz rynku zapotrzebowanie na usługi zagranicznych importerów ropy. Ci importerzy(np. Arabia Saudyjska i nigeryjskie oraz algierskie spółki naftowe) bylizmuszeni do obniżenia swoich cen, żeby móc konkurować o zdobycie rynkówazjatyckich. W tym samym czasie zaobserwowano wzrost kanadyjskiego irosyjskiego eksportu ropy, spadek zapotrzebowania w Europie i słabszą sytuacjęgospodarczą Europy. W odpowiedzi na nadmiar ropy na rynku amerykańskie spółkiograniczają produkcję. Mniejsze spółki znalazły się bardzo niebezpiecznejsytuacji finansowej, ale muszą dalej funkcjonować i wydobywać ropę, by opłacićswoich najemców. W styczniu 2016 około 40 spółek naftowych Ameryki Północnejwystosowało prośbę o ochronę przed bankructwem. Większe spółki musiały porzucićwiele szybów naftowych, ograniczyć inwestycje i zwolnić pracowników. Pomimonadwyżki ropy te spółki muszą dalej wydobywać surowiec, aby utrzymać trwającedługoterminowe projekty jak ten z Zatoki Meksykańskiej. Niższe ceny ropyzaszkodziły gospodarkom Alaski, Dakoty Północnej, Teksasu, Oklahomy i Luizjany.
We wcześniejszych latachropy naftowej potrzebowała rosnąca światowa klasa średnia z krajówrozwijających się. Takim krajem były Chiny, jednak teraz chińska gospodarkajest osłabiona przez dewaluację waluty, co w rezultacie przekłada się na niższezapotrzebowanie na ropę. Inwestorzy obawiają się, że spadające zapotrzebowaniew Chinach w połączeniu z rosnącą produkcją w Iranie tylko powiększy światowąnadwyżkę ropy.
Eksperci przewidują, że natychmiastowe odpowiedzi wobec OPECzawierają wzmianki o niestabilności światowych cen i niepewności związanej zcenami krótkoterminowymi. Nadwyżka będzie dalej trwać, zwłaszcza przez wysokąprodukcję ropy w Arabii Saudyjskiej. Co więcej nadwyżka może potencjalniezniechęcić do odkrywania alternatywnych metod wydobycia ropy, co w przyszłościmoże skutkować wyższymi cenami surowca. Eksperci zniechęcają krajowe spółki doszukania nowych źródeł surowca, ponieważ sprzedaż wiedzy przemysłu zagranicznymspółkom naftowym przyniesie większe zyski. Zalecają również jak najszybszeupłynnienie istniejących zapasów ropy. Za zmianą przemawiają jednak takieczynniki jak światowy ruch środowiskowy oraz nowe bardziej efektywnetechnologie. Te czynniki sugerują, że inwestowanie w alternatywy dla paliwakopalnego opłaci się w dłuższej perspektywie. Ropa jest obecnie przedmiotemmarginalnych wycen, czyli cenę ustala ten, kto wyprodukuje surowiec najtaniej.Z tego powodu duże amerykańskie spółki naftowe jak ExxonMobil
W Rosji ma miejsce gospodarcze "zaciskanie pasa" w związkuze spadkiem cen ropy. Ponieważ rosyjski budżet na 2016 został napisany wzałożeniu, że cena za baryłkę ropy wyniesie $50, rząd musi go teraz zmienić.Rosyjska gospodarka opiera się w nieproporcjonalnym stopniu na eksporcieenergii. Prawie połowa przychodu Rosji pochodzi z opodatkowania gazu i ropy.Rosja obecnie zmaga się z inflacją, spadkiem prawdziwych dochodów, obcinaniemzasiłków i przyszłymi zwolnieniami z pracy. Obecnie kraj stanął w obliczugroźby długiej recesji i protestów ze strony społeczeństwa. Gospodarczy spadekrubla jest porównywalny do spadków cen ropy.
Z kolei w USA ustawodawcy znieśli ostatni zakaz eksportuamerykańskiej ropy naftowej, a amerykańskie spółki energetyczne przygotowująsię do eksportu do Europy, a w końcu również do Ameryki Łacińskiej I Azji. Pierwszaamerykańska spółka, która zaczęła eksportować ropę, to ConocoPhillips, którewysłało swoją ropę z Teksasu do Bawarii w Niemczech. Drugą była spółka EnterpriseProduct Partners LP