Po kryzysie finansowym z 2008 roku instytucje finansowe w krajach wysoko rozwiniętych drastycznie ograniczyły liczbę emitowanych obligacji. Ich łączna podaż spadła o około 4 bln dolarów. Zmniejszenie liczby emitowanych obligacji było konieczne, ponieważ doszło do ograniczenia budżetów instytucji finansowych w wyniku zaostrzenia regulacji po kryzysie finansowym.

Dodatkowo zmniejszyła się podaż kredytów hipotecznych, które były sekurytyzowane, czyli przekształcane z aktywów w obligacje. Sekurytyzacja to proces, w którym emitent tworzy instrumenty finansowe poprzez połączenie istniejących aktywów finansowych, a następnie oferuje przekształcone instrumenty o różnym poziomie ryzyka inwestorom. Na skutek tego procesu zwiększa się płynność rynkowa.

Rynek obligacji to rynek finansowy, którego uczestnicy emitują oraz nabywają dłużne papiery wartościowe. Obligacje są emitowane przez rząd lub spółki. Dłużne papiery wartościowe zapewniają transfer środków od oszczędzających do podmiotów, które je emitują. Chodzi tutaj głównie o organizacje, które potrzebują dodatkowych funduszy na realizację projektów rządowych, rozwój biznesu lub prowadzenie bieżącej działalności.

Uczestnicy rynku giełdowego sprzedają lub kupują kapitałowe papiery wartościowe takie jak akcje zwykłe lub derywaty. Dla porównania, uczestnicy rynku obligacji kupują i sprzedają dłużne papiery wartościowe. Inwestowanie na rynku obligacji jest zazwyczaj mniej ryzykowne, ponieważ rynek obligacje cechuje się mniejszą zmiennością. Ceny obligacji zmieniają się na wolnym rynku w odpowiedzi na zmiany podaży i popytu.

© maxpixel.freegreatpicture.com

Światowy kryzys finansowy doprowadził do wystąpienia silnego negatywnego szoku podażowego (w jego wyniku zmniejszyła się podaż obligacji, co doprowadziło do gwałtownej zmiany cen). W tym samym czasie nie zmieniła się wielkość popytu na papiery wartościowe o stałym dochodzie. Papiery wartościowe o stałym dochodzie, czyli obligacje lub papiery wartościowe rynku pieniężnego, stanowią pożyczkę, której inwestorzy udzielają rządowi lub pożyczkobiorcom będącym spółkami. Zmniejszenie podaży obligacji, której nie towarzyszyło ograniczenie popytu doprowadziło do zwiększenia się na rynku niedoboru dłużnych papierów wartościowych, co z kolei sprawiło, że niemal przez dekadę obserwowaliśmy zaniżanie rentowności obligacji. Eksperci prognozują, że ten proces ulegnie osłabieniu począwszy od 2018 roku.

Rentowność jest definiowana jako zwrot z inwestycji taki jak odsetki lub dywidenda wypłacane za utrzymywanie określonych papierów wartościowych. Ponieważ wartość papierów wartościowych może się zmieniać, rentowność może być znana albo oczekiwana. Często im większe jest ryzyko, tym wyższy potencjalny zwrot z inwestycji.

Po światowym kryzysie finansowym w 2008 roku rynek dłużnych papierów wartościowych w państwach z grupy G7 zdecydowanie się skurczył. Z drugiej jednak strony, stały popyt na papiery wartościowe o stałym dochodzie ze strony funduszy powierniczych, a także firm ubezpieczeniowych, w tym firm oferujących ubezpieczenia emerytalne, pozwolił instytucjom nie-finansowym na zwiększenie ich emisji dłużnych papierów wartościowych. Na skutek tego rentowność obligacji osiągnęła najniższy poziom w historii. Przykładem może być tutaj program luzowania ilościowego realizowany przez Rezerwę Federalną w Stanach Zjednoczonych, Europejski Bank Centralny oraz Bank Japonii, który pochłonął aktywa o wartości około 14 bln dolarów.

© Open Grid Scheduler / Grid Engine / Wikimedia Commons

Kolejnym powodem historycznie niskiego poziomu rentowności obligacji jest występowanie niedoboru bezpiecznych inwestycji. Bezpieczne inwestycje (save-haven investment) są definiowane jako inwestycje, których prognozowana wartość nie zmieni się lub wzrośnie pomimo zmiennej sytuacji na rynkach. W związku z tym, że choć rynki wschodzące zwiększają swój dobrobyt, lecz nadal nie są w stanie zapewnić aktywów, które światowi inwestorzy uznaliby za równorzędne formy inwestowania w porównaniu do obligacji rządowych emitowanych w krajach rozwiniętych, na globalnym rynku utrzymuje się niedobór bezpiecznych inwestycji. Kolejną przyczyną niskiej rentowności obligacji może być również niski poziom inflacji.

W 2007 roku rentowność 10-letnich obligacji skarbowych w Stanach Zjednoczonych wynosiła średnio 4,85%. Od początku 2009 roku wynosi ona średnio zaledwie 2,46%, co sprawiło, że inwestorzy zaczęli poszukiwać innych możliwości inwestowania dających wyższy oczekiwany zwrot z inwestycji. Obecnie jednak zauważamy, że instytucje finansowe ponownie zaczynają emitować większą liczbę obligacji, a podaż dłużnych papierów wartościowych na rynku zaczyna się stabilizować.