Nagłego i dramatycznego spadku rynków - S&P 500 (INDEXSP: .INX) spadł o 11% w ciągu 10 dni - nie można całkowicie wyjaśnić obawą przed koronawirusem. Nawet jeśli Covid-19 okaże się stosunkowo zabójczy, nie jest oczywiste, że obniży długoterminowe zyski przedsiębiorstw o 11%. I jest prawdopodobne, choć nie ma co do tego pewności, że szczepionka może być gotowa w ciągu roku.
Tak więc jednym ze sposobów myślenia o Covid-19 jest test różnych systemów na całym świecie - politycznych, medycznych i ekonomicznych. Rynki uważają, że te systemy nie zdają tego testu. Na przykład przejrzystość, odporność i elastyczność chińskiej partii komunistycznej są obecnie poważniej kwestionowane niż kiedykolwiek wcześniej, odkąd reformy rozpoczęły się ponad 40 lat temu. Co więcej, obserwatorzy wydają się sądzić, że chińskie rządy są mniej stabilne i popularne niż sądzili kilka miesięcy temu.
W USA testowany jest również prezydent Donald Trump i jego administracja. Po wyborze Trumpa pojawiły się powszechne prognozy recesji, wojen i katastrofy. Mimo wszystkich innych niekorzystnych wydarzeń nic z tych rzeczy nie miało miejsca. W przypadku Covid-19 istnieje oczywisty wzór zaciemniania i zaprzeczania, a wiceprezydent Mike Pence jest odpowiedzialny za to, by brać większą odpowiedzialność. Po raz kolejny opinie o skuteczności administracji Trumpa, czy to w odniesieniu do Covida-19, czy innych spraw, muszą zostać obniżone. Po raz kolejny można przypuszczać, że Ameryka dąży do recesji. Istnieje szansa, że Covid-19 udowodni coś w rodzaju Waterloo dla administracji Trumpa. Może to również zwiększyć szanse niektórych bardziej radykalnych demokratycznych kandydatów na prezydenta, takich jak Bernie Sanders, którzy prawdopodobnie nie są dobrzy dla rynku akcji w dłuższej perspektywie. Co z Unią Europejską? Tu błędy były mniej oczywiste. Ale europejskie systemy opieki zdrowotnej nie posiada dużo wolnych mocy, większość regionów bardzo powoli rozpoczyna testy, a ustalenia na granicy mogą utrudniać utrzymanie ochrony przed Covid-19. Perspektywa otwarcia przez Turcję europejskiego przejścia dla uchodźców jest kolejnym możliwym źródłem ryzyka i napięcia.
Pomimo tej listy konkretnych obaw istnieje znacznie bardziej ogólny powód, dla którego ceny akcji mogły tak bardzo spaść: ponieważ inwestorzy mają teraz lepsze pojęcie o tym, co inni inwestorzy myślą o ryzyku. Przed Covid-19 inwestorzy nie mieli wielu bezpośrednich informacji o tym, co inni inwestorzy sądzili o solidności światowej gospodarki. Ich oczekiwania nie były poważnie testowane.
Kiedy jednak pojawia się nowy szok w systemie, wszyscy mogą obserwować zachowania innych osób. Inwestorzy nauczyli się, że wiara innych inwestorów nie jest tak silna, jak im się wydawało. Zwiększa to premię za ryzyko związaną z utrzymywaniem akcji, co z kolei powoduje większy spadek ich cen. Biorąc pod uwagę, jak bardzo ta pandemia jest naprawdę nowym wydarzeniem oraz, że sam proces handlu generuje informacje o prognozach innych inwestorów, można oczekiwać kontynuacji wahań cen. To nie przypadek, że rentowności długoterminowych obligacji skarbowych osiągnęły nowe minima, co jest klasyczną oznaką walki o bezpieczeństwo.
I wciąż jest wiele otwartych głównych pytań dotyczących Covid-19. Eksperci zdrowia publicznego, szacują śmiertelność z powodu wirusa od 0,1% do 1%, a czasem nawet 2%. Innymi słowy, różnią się one 10-krotnie lub 20-krotnie. Nie wiadomo także, jak solidne okażą się międzynarodowe łańcuchy dostaw, w jakim stopniu pojawią się ataki paniki lub jak dobrze będą funkcjonować plany absencji w miejscu pracy.
Dobrze, że przewodniczący Rezerwy Federalnej Jerome Powell jest świadomy ryzyka. Ale czy ktoś naprawdę wie, jak skuteczna polityka pieniężna okaże się w ograniczaniu kosztów spowolnienia gospodarczego spowodowanego przez koronawirusa? I bez względu na Twoje poglądy na temat keynesowskiej makroekonomii, prawdopodobnie nie powinieneś być zbyt pewny, jak polityka fiskalna może rozwiązać obecny dylemat. Podobnie, nie ma wyraźnego precedensu dla oszacowania, jak bardzo bezpieczeństwo może spowodować kryzysy finansowe i przepływ kapitału w niektórych słabszych gospodarkach świata.
Trudno jest zrozumieć świat, w którym wiedza specjalistyczna po prostu nie ma pojęcia, co dokładnie się dzieje. To kolejny powód do przerażenia inwestorów. Innymi słowy: rynek akcji jest przerażony faktem, że tak długo trwało to, aby rynek akcji był przerażony. I choć inwestorzy mogą nie chcieć tego słyszeć, prawdopodobnie powinni spodziewać się dalszych niespodzianek.