Jeśli śledzisz to, co dzieje się na amerykańskich rynkach, bez wątpienia słyszałeś o prawdopodobnym podniesieniu stóp procentowych przez Rezerwę Federalną, o którym wszyscy mówią. W dzisiejszej lekcji omówimy podstawy polityki monetarnej i przyjrzymy się jednemu z jej kluczowych elementów - stopom procentowym.Stopy procentowe to zasadniczo opłata, którą wymaga pożyczkodawca od pożyczkobiorcy w zamian za pożyczenie mu pieniędzy, zazwyczaj jest to procent pożyczonej kwoty. Na przykład jeśli pożyczkodawca pożycza pożyczkobiorcy 100 dolarów na rok z 6% oprocentowaniem, wtedy odsetki, a co za tym idzie koszt pożyczki, wynosi 6 dolarów.
Odsetki zazwyczaj składają się z następujących elementów:
1. Wartość pieniądza w czasie: W normalnych okolicznościach większość ludzi wolałoby otrzymać $1 dzisiaj, niż dostać tego samego $1 za rok. Powodem tego jest fakt, że jeśli już dziś mamy dolara, możemy go zainwestować i potencjalnie zwiększyć jego wartość przez następny rok lub też od razu kupić coś, czego teraz potrzebujemy zamiast czekać rok. W takim przypadku pożyczkodawca będzie chciał otrzymać rekompensatę za to, że nie będzie mógł używać przez pewien czas pożyczonych pieniędzy.
2. Oczekiwania inflacyjne: Jeśli za rok ceny będą wyższe niż dzisiaj, wtedy pożyczkodawca będzie chciał otrzymać rekompensatę za stratę tej wartości w czasie pożyczki.
3. Jak duże jest ryzyko, że pożyczka nie zostanie spłacona. Jeśli pożyczkodawca, na przykład, pożycza pieniądze komuś kogo bardzo dobrze zna, pożyczał mu pieniądze w przeszłości i otrzymywał je spowrotem, a kwota pożyczki jest o wiele mniejsza niż dochód danego pożyczkobiorcy, wtedy pożyczkodawca obłoży pożyczkę mniejszym oprocentowaniem niż w przypadku mniej pewnego pożyczkobiorcy.
Jak większość z was zapewne wie, ludzie pożyczają pieniądze z wielu powodów, przede wszystkim po to by: 1. Kupić dom (pożyczka hipoteczna), 2. Założyć lub rozwinąć biznes, 3. Kupić pewne dobra (karta kredytowa).
Ponieważ pożyczone pieniądze stanowią duży procent wydatków w USA i wielu innych krajach, to jak łatwo i jak tanio ludzie mogą te pieniądze pożyczyć ma duży wpływ na rozwój gospodarczy. Dlatego też, ogólnie mówiąc, jeśli stopy procentowe mają wzrosnąć (przez co pożyczanie i wydawanie pieniędzy jest droższe), ludzie zaczną pożyczać i wydawać mniej pieniędzy, a w rezultacie rozwój gospodarczy zwolni. Właśnie z tego powodu, jak wynika z historii, gdy rosły stopy procentowe, giełda zacznie wyprzedawać w oczekiwaniu na ogólnie wolniejszy rozwój gospodarczy.
Tak też, jeśli stopy procentowe zostaną obniżone (przez co pożyczanie i wydawanie pieniędzy będzie tańsze), ludzie zaczną pożyczać i wydawać pieniądze, a rozwój gospodarczy przyśpieszy. W oczekiwaniu na szybszy rozwój gospodarczy, giełda zazwyczaj będzie notować zyski lub pozostanie bez zmian.
Aby lepiej zrozumieć jak nawet mała zmiana stóp procentowych może wpłynąć na wiele rzeczy, podajemy następujący przykład: Opłata kredytu hipotecznego w wysokości $500,000 z rocznym oprocentowaniem 6% wynosi $2998 na miesiąc. Jeśli oprocentowanie wyniesie 8% zamiast 6%, to miesięczna opłata wyniesie $3699, czyli aż $700 miesięcznie więcej, natomiast za rok zapłacimy $8400 wraz z $252,000 z tytułu dodatkowych opłat w tym samym okresie pożyczkowym.
Teraz więc powinno być zrozumiałe nie tylko to czym są stopy procentowe, ale także jak ważną rolę odgrywa inflacja, wpływając nie tylko na ceny dóbr konsumenckich, ale również na koszt pożyczek.
W następnej lekcji opowiemy więcej o stopach procentowych, polityce monetarnej i o jednej z największych, jeśli nie największej, potężnej instytucji rynków finansowych - Rezerwie Federalnej.