Johnson & Johnson (NYSE: JNJ) oraz inne spółki farmaceutyczne mają powody do zmartwień. JNJ pod koniec sierpnia, na mocy wyroku sądu w Oklahomie. został ukarany gigantyczną grzywną 572 mln USD w związku z 'kryzysem opioidowym'. To pierwsza tego rodzaju grzywna dla koncernu farmaceutycznego, której skutki mogą być dalekosiężne dla całej branży. Koncern zapowiedział apelację.
O co chodzi? Tzw. kryzys opioidowy w USA trwa od niemal trzech dekad i jest nazywany epidemią uzależnień od silnych środków przeciwbólowych (opioidy to leki przeciwbólowe stosowane do leczenia przewlekłych i silnych bólów). Codziennie średnio 130 osób umiera w wyniku przedawkowania opioidów. W samej tylko Oklahomie według wyliczeń od 2000 roku zmarło z tego powodu około 6000 osób. 26 sierpnia sąd stanowy podjął niekorzystną decyzję dla koncernu JNJ, który produkuje i dystrybuuje leki na bazie opioidów. Sąd powołał się na zarzut, który dotyczy wprowadzenia w błąd klientów - marketingu środków przeciwbólowych, który nosił znamiona 'znacznej szkodliwości społecznej'. "Działania koncernu były sprzeczna z prawem - spółka intensywnie zachęcała lekarzy do przepisywania pacjentom recept na leki zagrażające zdrowiu i bezpieczeństwu tysięcy mieszkańców Oklahomy" - mówi uzasadnienie wyroku. Koncern broni się wskazując na fakt, że działanie leków mieści się w ścisłych wytycznych regulacyjnych i zostały dopuszczone do użytku publicznego przez urzędy federalne jak FDA.
Proces przeciwko JNJ był uważnie obserwowany przez środowisko prawników i ekspertów, ponieważ w innych stanach w USA złożono setki podobnych pozwów przeciwko koncernom farmaceutycznym takim jak Endo International (NASDAQ:ENDP) czy Allergan (NYSE:AGN). JNJ twierdzi, że orzeczenie 'nie ma wiążącego wpływu na inne sądy', ponieważ każda sprawa ma odmienny charakter. Jednak eksperci twierdzą, że orzeczenie sądu z Oklahomy może przekonać innych producentów leków do pójścia na ugody, choćby ze względów wizerunkowych, tak jak wcześniej dokonali tego Teva Pharmaceuticals (NYSE:TEVA) (ugoda na 85 mln USD) czy Purdue Pharma (producent OxyContinu, podpisana ugoda o wartości 270 mln USD). Orzeczenie sądu z Oklahomy zapada na miesiąc przed pierwszą zaplanowaną rozprawą w rozległym procesie obejmującym ponad 2000 indywidualnych spraw, w sądzie federalnym nadzorowanym przez sędziego Dana Polstera w Cleveland.
Marihuana zamiast opioidów?
Pojawiło się pytanie czy przełom sądowy z Oklahomy (i jeśli zostanie utrzymany) otworzy furtkę dla przemysłu konopii indyjskich, jako alternatywnej opcji leczenia. W stanach Kolorado, Nowy Jork i Illinois, prawo zezwala lekarzom zalecać marihuanę zamiast opioidów. Problem z konopiami leży w tym, że chociaż istnieje wiele niepotwierdzonych dowodów na to, że używanie marihuany pomaga użytkownikom uśmierzyć ból, nie ma twardych danych na poparcie tezy. Co gorsza, trudno o oficjalne badania, pozwalające udowodnić lub obalić jej skuteczność, ponieważ w wielu stanach USA i innych krajach, pozostaje ona narkotykiem z urzędu. Proces jest na bardzo wczesnym etapie, ale orzeczenie z ubiegłego tygodnia może pomóc w ponownym zwróceniu uwagi na marihuanę przez lekarzy, co może mieć kluczowe znaczenie w przyszłości dla branży.